1. Tóm tắt nội dung vụ án
Hồi 17 giờ 15 ngày 13/9/2018, tại nhà số 171/127 đường Nguyễn Tư Giản, phường 12, quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chi Minh, Cục Cảnh sát hình sự, s Bộ Công an phối hợp với các đơn vị liên quan bắt quả tang 38 đối tượng đang tổ chức đánh bạc và đánh bạc bằng hình thức xóc đĩa, số tiền thu giữ trên chiếu bạc là 301.500.000 đồng.
Quá trình điều tra xác định, từ ngày 25/8/2018, Nguyễn Trọng Thành bản bạc với Trần Văn Phố thuê nhà, tổ chức xóc đĩa, thu tiền của các đối tượng đánh bọc tại nhà số 171/127 Nguyễn Tư Giản. Thành trực tiếp bỏ tiền thuê nhà, mua vật dụng và dụng cụ để đánh bạc. Hàng ngày, có từ 20 đến 40 người tham gia đánh bạc từ 15 giờ đến 18 giờ, số tiền thu trung bình là 15.000.000 đồng/ngày. Từ ngày 25/8 đến 13/9/2018, Thành sử dụng Lê Bá Sơn, Hàn Tuấn Bình, Trần Văn Phố, Phạm Văn Tùng, Tô Hoàng Vũ, Nguyễn Bá Danh, Phan Văn Đông, Nguyễn Viết Vương, Bùi Trọng Tín giúp sức cho việc tổ chức đánh bạc, thu tiền xâu, tổng cộng được 270.000.000 đồng.
Khi mở sòng bạc, Nguyễn Trọng Thành rủ Phạm Văn Tùng đến tổ chức cho các đối tượng đánh bạc, khi người chơi hết tiền thì cho vay để tiếp tục đánh bạc. Từ ngày 25/8 đến ngày 13/9/2018, Tùng mang theo khoảng 150 triệu đồng. đến sông bạc của Thành để cho những người có nhu cầu vay đánh bạc (không cần phải thể chấp) và thu nợ của các con bạc, lãi suất 0,5%/ngày. Tùng đã cho 10 người đánh bạc vay với tổng số tiền 1.340.000.000 đồng, thu lời bất chính khoảng 40.000.000 đồng. Ngày 13/9/2018, Tùng cho một phụ nữ tên Vương (chưa rõ lai lịch) vay 50.000.000 đồng và cho Đinh Hà Giang vay 100.000.000 đồng để để đánh bạc.
2. Quá trình tố tụng
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 388/2019/HSST ngày 16/10/2019, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh áp dụng điểm b khoản 2 Điều 322, điểm s khoản 1 Điều 51, Điều 54, Điều 50, Điều 58 Bộ luật Hình sự năm 2015 xử phạt Phạm Văn Tùng 03 năm tù về tội “Tổ chức đánh bạc”
Ngày 25/10/2019, Phạm Văn Tùng kháng cáo xin được hưởng ăn treo.
Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 194 2020 HSPT ngày 12/5/2020, Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh chấp nhận kháng cáo của Phạm Văn Tùng, áp dụng điểm b khoản 2 Điều 322, Điều 50, điểm s khoản 1 và khoản 2 Điều 51, Điều 54, Điều 58, Điều 65 Bộ luật Hình sự năm 2015 xử phạt Phạm Văn Tùng 03 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Tổ chức đánh bạc”, thời gian thử thách là 05 năm kể từ ngày tuyên án phúc thẩm.
Ngày 19/4/2021, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án hình sự phúc thẩm số 194/2020/HS-PT ngày 12/5/2010 của Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh về phần quyết định hình phạt đối với Phạm Văn Tùng, giữ nguyên quyết định của Bản án hình sự sơ thẩm số 388/2019/HSST ngày 16/10/2019 của Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh xử phạt Phạm Văn Tùng 03 năm tù về tội “Tổ chức. đánh bạc”.
Ngày 06/10/2021, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao xét xé giám đốc thẩm và chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm dân tối cao.
3. Vấn đề cần rút kinh nghiệm
Căn cứ các tài liệu, chứng cứ đã thu thập được. Tòa án hai cấp xét xử Phạm Văn Tùng về tội “Tổ chức đánh bạc” theo điểm b khoản 2 Điều 322 Bộ luật Hình sự là có căn cứ, đúng tội danh.
Phạm Văn Tùng có vai trò quan trọng, tạo điều kiện cho các con bạc sát phạt nhau, giúp sức tích cực cho bị cáo Nguyễn Trọng Thành thu lời bắt chính lớn; chỉ có 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là thành khẩn khai báo quy định tại điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự. Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt Phạm Văn Tùng 03 năm tù, dưới mức thấp nhất của khung hình phạt (05 năm – 10 năm) là không đúng qui định của pháp luật, vi phạm Điều 54 Bộ luật Hình sự, không có tác dụng đấu tranh, phòng chống tội phạm đánh bạc và tổ chức đánh bạc hiện nay.
Sau phiên tòa sơ thẩm, Phạm Văn Tùng kháng cáo xin hưởng án treo và cung cấp cho Tòa án cấp phúc thẩm “Đơn xin xác nhận bệnh án”, có xác nhận của Bệnh viện Thống Nhất Thành phố Hồ Chí Minh thể hiện bị cáo bị bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp và đang điều trị tại Bệnh viện từ tháng 9 năm 2019.
Từ tài liệu trên, Hội đồng xét xử phúc thẩm nhận định đây là căn cứ mới để sửa án sơ thẩm, cho bị cáo Phạm Văn Tùng được hưởng án treo. Tuy nhiên, theo kết quả xác minh của Viện kiểm sát nhân dân tối cao thì tài liệu Phạm Văn Tùng cung cấp cho Hội đồng xét xử phúc thẩm là tài liệu già. Hội đồng xét xử phúc thẩm đã căn cứ vào “Đơn xin xác nhận bệnh án” chưa được xác minh và không kèm theo hồ sơ bệnh án để sử dụng là tình tiết mới, từ đó cho bị cáo hưởng ăn treo là sai lầm nghiêm trọng về áp dụng pháp luật.
Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử tại phiên tòa phúc thẩm có quan điểm Tòa án cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo Phạm Văn Tùng 03 năm tù, dưới mức thấp nhất của khung hình phạt là nhẹ, bị cáo không cung cấp được căn cứ mới nên không có căn cứ đề cho bị cáo hưởng án treo là có cơ sở.
Trong vụ án này, việc xem xét đánh giá chứng cứ tại phiên tòa của Hội đồng xét xử không được thực hiện đầy đủ, toàn diện. Hội đồng xét xử đã không xác minh làm rõ nguồn gốc, tính hợp pháp của tài liệu, chứng cứ dẫn đến việc sử dụng tài liệu giả do bị cáo cung cấp làm căn cứ để cho bị cáo hưởng án treo. Tại phiên tòa bị cáo khai đang phải điều trị bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp nhưng Kiểm sát viên đã không yêu cầu Hội đồng xét xử hoãn phiên tòa để xác minh tài liệu do bị cáo cung cấp là thiếu sót.
