NỘI DUNG VỤ ÁN
Ngày 24/7/2006, hộ ông Hồ Đắc Khanh được Uỷ ban nhân dân huyện Hoài Nhơn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số H.01399/A6 diện tích 1.039m2 (gồm 200m2 đất ở và 839m3 đất vườn). Ngày 07/10/2019, ông Khanh nộp hồ sơ đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nêu trên. Ngày 26/12/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287 tại thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9, diện tích 695,5m đất cho ông Khanh.
Ngày 31/12/2019, ông Khanh nộp hồ sơ đề nghị tách thửa đối với thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận số CS07287 ngày 26/12/2019.
Ngày 19/6/2020, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho ông Khanh, cụ thể:
Thửa đất số 456, tờ bản đồ số 9, diện tích 157,3m theo Giấy chứng nhận số CS07501 ngày 19/6/2020. Thửa đất số 457, tờ bản đồ số 9, diện tích 119,3m CS07502 ngày 19/6/2020.
Thửa đất số 458, tờ bản đồ số 9, diện tích 418,9m CS07503 ngày 19/6/2020. theo Giấy chứng nhận số theo Giấy chứng nhận số
Diện tích các thửa đất 456, 457, 458 được cấp là 695,5m; thiếu 343,5m so với diện tích được cấp theo Giấy chứng nhận quyển sử dụng đất số H.03199/A6.
Ông Khanh khởi kiện yêu cầu: Hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287, CS07503, CS07502, CS07501 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh. Buộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định phải thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai về việc cấp đổi quyền sử dụng đất cho ông Khanh đúng và đủ với diện tích thực tế quyền sử dụng đất mà ông Khanh đã được cấp ngày 24/7/2006 là 1.039m* tại Giấy chứng nhận số H.01399/A6.
QUÁ TRÌNH GIẢI QUYẾT CỦA TOÀ ÁN
Bản án sơ thẩm số 37/2019/HC-ST ngày 26/7/2022 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định quyết định:
– Đình chỉ xét xử đối với phần yêu cầu của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287 ngày 26/12/2019 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh đối với thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9, diện tích 695,5mt.
– Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án hủy các Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07501, CS07502, CS07503.
– Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án buộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định phải thực hiện việc cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với thửa đất số 6, tờ bản đồ số 7 tại khối 8, thị trấn Tam Quan, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định (nay là các thửa đất số 456, 457 và 458 tờ bản đồ số 9 tại khu phố 8, phường Tam Quan, thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) đúng và đủ diện tích 1.039m theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số H.01399/A6 ngày 24/7/2006 do Ủy ban nhân dân huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định (nay là UBND thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) đã cấp cho ông Khanh.
Kháng nghị: Ngày 24/8/2022, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 16/QĐ-VKS-HC đối với Bản án hành chính sơ thẩm nêu trên theo hướng: Sửa Bản án hành chính sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh, hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287, CS07503, CS07502, C$07501 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh. Buộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định thực hiện việc cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cấp cho ông Khanh đang sử dụng cho đúng, đủ diện tích đất theo thực tế sử dụng đất của ông Khanh.
Kháng cáo: Ngày 26/7/2022, Toà án nhân dân tỉnh Bình Định nhận được kháng cáo của ông Khanh kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị sửa án theo hướng chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Khanh. Tại phiên toà phúc thẩm, ông Khanh rút một phần kháng cáo, chỉ yêu cầu huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CS07287 và CS07503.
Tại phiên tòa phúc thẩm, Hội đồng xét xử phúc thẩm: Chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện ông Khanh, chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, sửa án theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án hủy các Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyển sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287 ngày 26/12/2019, số CS07503 ngày 19/6/2020. Buộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định thực hiện việc cấp đổi lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho ông Khanh đang sử dụng cho đúng, đủ diện tích đất theo thực tế sử dụng đất của hộ ông Khanh và đúng quy định pháp luật.
NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁP LÝ
– Về thủ tục tố tụng: Ông Khanh khởi kiện yêu cầu Toà án hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287 ngày 26/12/2019 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh. Toà án cấp sơ thẩm cho rằng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CS07287 không còn tồn tại (ông Khanh đã được cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới) do đã bị Nhà nước thu hồi nên đã đình chỉ xét xử yêu cầu khởi kiện của ông Khanh theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 143 Luật Tố tụng hành chính là không đúng, bởi lẽ thực tế Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định chưa có quyết định thu hồi Giấy chứng nhận này theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai. Vì vậy, cần phải huỷ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CS07287,
– Về nội dung vụ án: Toà án cấp sơ thẩm chưa đánh giá đẩy đủ, khách quan, toàn diện chứng cứ có trong hồ sơ vụ án mà đã tuyên bác đơn khởi kiện của ông Khanh là thiếu căn cứ và làm ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của ông Khanh. Cụ thể như sau:
Theo trích lục bản đồ địa chính do Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Định Chi nhánh huyện Hoài Nhơn và Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CS07287 ngày 26/12/2019 do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp cho ông Khanh đối với thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9 thì diện tích là 695,5m, còn với thửa đất số 450 được xác định là đất nghĩa trang nên đã không đưa thửa đất số 450, tờ bản đồ số 9 vào để cấp lại cho ông Khanh, dẫn đến diện tích đất của ông Khanh bị thiếu. Quá trình giải quyết vụ án, Uỷ ban nhân dân phường Tam Quan cho rằng, qua đối chiếu thì thửa đất số 450, tờ bản đồ số 9 thuộc một phần thửa đất số 6, tờ bản đồ số 7 đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho gia đình ông Khanh, hiện tại ranh giới các hộ liền kề rõ ràng, không thay đổi, sử dụng ổn định, không ai tranh chấp.
Kết quả đo đạc thực tế và thẩm định tại chỗ do Toà án nhân dân tỉnh Bình Định thực hiện có sự tham gia của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Định, đại diện Uỷ ban nhân dân phường Tam Quan ngày 16/12/2020 thống nhất lấy số liệu đo đạc của Công ty cổ phần tư vấn Đạt Phương, theo đó trích đo diện tích đất thực tế sử dụng của hộ ông Khanh là 1.043,8m gồm khu đất thuộc thửa đất 449, 450, tờ bản đồ số 9 tại khu phố 8, phường Tam Quan, thị xã Hoài Nhơn (tương đương diện tích đất mà ông Khanh được cấp vào năm 2006) nhưng Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét để làm căn cứ giải quyết vụ án mà căn cứ theo xác nhận của Ủy ban nhân dân phường Tam Quan nên diện tích giảm 343,5m là do sai số đo đạc để nhận định và tuyên án là không chính xác.
