Giải Mã Bản Án “Giật Hụi” Tại Bà Rịa – Vũng Tàu: Bài Học Pháp Lý Cho Mọi Người Tham Gia Hụi, Họ

Bạn có bao giờ thắc mắc liệu việc tham gia hụi, họ có an toàn về mặt pháp lý không? Trong bản án phúc thẩm vừa qua tại Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, một vụ án “Tranh chấp đòi lại tài sản” liên quan đến việc chơi hụi đã được đưa ra xét xử, làm dấy lên nhiều lo ngại về rủi ro khi tham gia hình thức giao dịch dân sự này. Vậy, hụi, họ là gì và pháp luật quy định ra sao để bảo vệ quyền lợi của người dân?

1. Hụi, Họ Là Gì? Quy Định Pháp Luật Ra Sao?

Trước khi đi sâu vào vụ án, chúng ta cần làm rõ về hụi, họ. Hụi (hay họ, biêu, phường) là một hình thức giao dịch dân sự phổ biến trong dân gian, dựa trên sự tin tưởng và tương trợ lẫn nhau. Bản chất của hụi là việc một nhóm người cùng góp một số tiền hoặc tài sản nhất định theo định kỳ, và luân phiên nhận toàn bộ số tiền đó.

Theo Nghị định số 19/2019/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường và các quy định liên quan của Bộ luật Dân sự 2015, hụi được xem là một giao dịch dân sự hợp pháp, nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau:

– Mục đích tương trợ: Việc tổ chức hụi chỉ được thực hiện nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau giữa những người tham gia.

– Không cho vay nặng lãi: Nghiêm cấm tổ chức hụi dưới hình thức cho vay nặng lãi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, hoặc huy động vốn trái pháp luật.

– Thỏa thuận và công khai: Các bên tham gia phải có thỏa thuận rõ ràng về dây hụi (số tiền, kỳ mở hụi, quyền và nghĩa vụ…). Chủ hụi có trách nhiệm lập và giữ sổ hụi, và trong một số trường hợp, phải thông báo bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về việc tổ chức dây hụi (ví dụ: dây hụi có giá trị các phần hụi tại một kỳ mở hụi từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc tổ chức từ hai dây hụi trở lên).

– Lãi suất (nếu có): Trường hợp hụi có lãi, mức lãi suất phải tuân theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, không vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay.

2. Thành phần Hội đồng xét xử phúc thẩm

Phiên tòa phúc thẩm được xét xử bởi Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Thành phần Hội đồng xét xử gồm có:

– Thẩm phán – Chủ tọa phiên tòa: Bà Bùi Thị Thương

– Các Thẩm phán: Ông Đào Trọng Hải và Ông Cao Minh Vỹ

– Thư ký phiên tòa: Ông Võ Công Trứ – Thư ký Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

– Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tham gia phiên tòa: Bà Lê Thị Vẹn – Kiểm sát viên

Thời gian thụ lý đến khi có quyết định đưa ra xét xử:

Vụ án được Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thụ lý phúc thẩm số 81/2025/TLPT-DS vào ngày 31 tháng 3 năm 2025. Sau đó, có Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 108/2025/QĐ-PT vào ngày 25 tháng 4 năm 2025. Phiên tòa phúc thẩm diễn ra trong các ngày 06 và 15 tháng 5 năm 2025.

3. Tóm tắt nội dung vụ án:

Vụ án phát sinh từ việc bà Nguyễn Thị H (nguyên đơn) và một số người khác lập dây hụi vào khoảng đầu năm 2021 để góp vốn, xoay vòng vốn làm ăn. Bà H là chủ các dây hụi và những người chơi hụi theo thỏa thuận.

Theo trình bày của Nguyên đơn bà Nguyễn Thị H:

– Vào năm 2022, bà Nguyễn Thị Minh T1 và bà Hoàng Bích N xin được rút hụi trước vì có việc gia đình cần giải quyết nên bà H đồng ý.

– Đối với bà Nguyễn Thị Minh T1:

+ Bà T1 chơi 03 dây hụi.

+ Tổng số tiền bà T1 đã hốt hụi 03 dây là 780.000.000 đồng.

+ Trong đó bà T1 đã đóng được 415.000.000 đồng, bà H đóng dùm cho bà T1 là 365.000.000 đồng.

+ Bà H khởi kiện yêu cầu bà T1 phải trả lại số tiền trên. Tại phiên tòa sơ thẩm, bà H tự nguyện chỉ yêu cầu bà T1 trả lại số tiền 340.000.000 đồng.

– Đối với bà Hoàng Bích N:

+ Bà N chơi 04 dây hụi.

+ Tổng số tiền bà N đã hốt hụi bốn dây là 708.000.000 đồng.

+ Trong đó bà N đã đóng được 425.000.000 đồng, bà H đóng dùm cho bà N là 283.000.000 đồng.

+ Bà H khởi kiện yêu cầu bà N phải trả lại số tiền trên. Tại phiên tòa sơ thẩm, bà H tự nguyện chỉ yêu cầu bà N trả lại số tiền 260.000.000 đồng.

Lời trình bày của Bị đơn:

– Bà Nguyễn Thị Minh T1 trình bày:

+ Bà T1 có quen biết với bà H từ năm 2018 và tham gia chơi hụi với nhau.

+ Bà T1 chơi tổng cộng với bà H 12 dây hụi, mỗi dây đóng 5.000.000 đồng/người/tháng. Thời gian đóng các dây hụi cùng một thời điểm, nghĩa là mỗi lần bà H báo thì bà T1 phải đóng 60.000.000 đồng/lần.

+ Mỗi dây hụi bà T1 chỉ biết bà H và không biết có bao nhiêu thành viên tham gia và thành viên trong đó là ai.

+ Cách thức chơi: Người nào muốn hốt hụi thì phải đưa ra mức cao nhất mới được hốt hụi. Việc quyết định do bà H công bố và bà H sẽ là người đưa tiền cho người đó.

+ Việc thỏa thuận chơi, đóng hụi, hốt hụi đều chỉ nói miệng với nhau. Bà T1 tham gia chơi và hốt hụi, đóng hụi cho bà H từ năm 2020 đến đầu tháng 4/2022 thì không đóng cho bà H nữa.

+ Bà T1 đã chơi và hốt tổng cộng bao nhiêu lần thì không nhớ rõ, nhưng có nhớ là các lần hốt hụi hầu như là hụi chết (hốt đầu hoặc giữa kỳ chơi, chưa kết thúc dây hụi nên số tiền thu được đều nhỏ hơn số tiền đáng lẽ được hưởng).

+ Bà T1 cho rằng việc bà H khởi kiện và xác định bà T1 chơi 03 dây hụi từ ngày 01/6/2021 đến ngày 01/01/2023 là không đúng.

+ Tổng số tiền khởi kiện như trình bày của bà H “Tổng số tiền bà T1 đã hốt 03 dây hụi là 780.000.000 đồng. Trong đó bà T1 đã đóng được 415.000.000 đồng, bà H đóng dùm cho bà T1 là 365.000.000 đồng là không chính xác”.

+ Bà T1 cho rằng chưa từng lấy tiền mặt từ bà H, mà mỗi lần hốt hụi thì chỉ được bà H báo số tiền được hưởng và tiếp tục phải nhập lại để đóng các dây hụi tiếp theo. Ngoài ra, mỗi lần như vậy bà T1 còn phải đưa thêm số tiền cá nhân của mình (có lần là 30.000.000 đồng, có lần 25.000.000 đồng, có lần 28.000.000 đồng, có lần 18.000.000 đồng…) để bà H bù vào các dây hụi tiếp theo, trong suốt gần ba năm từ 2020 đến tháng 4/2022.

+ Đối với các giấy tờ bà T1 và bà H ký với nhau thì do bà H viết. Bà T1 ký chỉ để biết số tiền mình hốt hụi, chứ không phải ký để nhận tiền hoặc xác nhận nợ với bà H. Vì vậy, bà T1 không chấp nhận yêu cầu khởi kiện và yêu cầu được thay đổi tại phiên tòa sơ thẩm của nguyên đơn.

– Bà Hoàng Bích N trình bày:

+ Bà N và bà H có quen biết nhau từ khoảng năm 2019 đến năm 2021, bà N có tham gia chơi hụi với bà H.

+ Vào năm 2021 bà N tham gia chơi tổng cộng với bà H 24 dây hụi, mỗi dây đóng 1.000.000 đồng/người/tháng. Thời gian đóng các dây hụi cùng một thời điểm, nghĩa là mỗi lần bà H báo thì bà N phải đóng 24.000.000 đồng/lần.

+ Mỗi dây hụi bà N chỉ biết bà H và không biết có bao nhiêu thành viên tham gia và thành viên trong đó là ai.

+ Cách thức chơi: Người nào muốn hốt hụi thì phải đưa ra mức cao nhất mới được hốt hụi. Việc quyết định do bà H công bố và bà H sẽ là người đưa tiền cho người đó.

+ Việc thỏa thuận chơi, đóng hụi, hốt hụi đều chỉ nói miệng với nhau. Bà N tham gia chơi và hốt hụi, đóng hụi cho bà H từ năm 2021 đến đầu tháng 4/2022 thì không đóng cho bà H nữa.

+ Bà N đã chơi và hốt tổng cộng bao nhiêu lần thì không nhớ rõ, nhưng có nhớ là các lần hốt hụi hầu như là hụi chết (hốt đầu hoặc giữa kỳ chơi, chưa kết thúc dây hụi nên số tiền thu được đều nhỏ hơn số tiền đáng lẽ được hưởng).

+ Từ ngày 01/9/2021 bà N vào dây hụi mới giá trị là 15.000.000 đồng/dây. Tháng 11/2021 vào dây hụi 10.000.000 đồng/dây. Tháng 01/2022 vào dây hụi 5.000.000 đồng/dây.

+ Bà N cho rằng việc bà H khởi kiện và xác định bà N chơi 04 dây hụi từ ngày 01/6/2021 đến ngày 01/01/2023 là không đúng.

+ Tổng số tiền khởi kiện như trình bày của bà H: “Tổng số tiền bà N đã hốt 04 (Bốn) dây hụi là 708.000.000 đồng, trong đó bà N đã đóng được 425.000.000 đồng, bà H đóng dùm cho bà N là 283.000.000 đồng là không chính xác”.

+ Bà N cho rằng chưa từng lấy tiền mặt từ bà H, mà mỗi lần hốt hụi thì chỉ được bà H báo số tiền được hưởng và tiếp tục phải nhập lại để đóng các dây hụi tiếp theo. Ngoài ra, mỗi lần như vậy bà N còn phải đưa thêm số tiền cá nhân của mình (mỗi lần từ hơn 10.000.000 đồng trở lên…) để bà H bù vào các dây hụi tiếp theo, trong suốt gần hai năm từ 2021 đến tháng 4/2022.

+ Đối với các giấy tờ bà N ký với bà H thì bà N cho rằng do bà H viết để xác nhận dây hụi 1.000.000 đồng. Bà N ký chỉ để biết số tiền mình hốt hụi, chứ không phải ký để nhận tiền hoặc xác nhận nợ với bà H. Vì vậy, bà N không chấp nhận yêu cầu khởi kiện và yêu cầu được thay đổi tại phiên tòa sơ thẩm của nguyên đơn.

4. Diễn biến và các mốc thời gian quan trọng:

– Đầu năm 2021: Bà H và một số người lập dây hụi.

– Năm 2022: Bà T1 và bà N xin rút hụi trước.

– Từ 2020 đến đầu tháng 4/2022: Bà T1 tham gia chơi và hốt hụi, đóng hụi cho bà H.

– Từ 2021 đến đầu tháng 4/2022: Bà N tham gia chơi và hốt hụi, đóng hụi cho bà H.

– 24/9/2024: Tòa án nhân dân huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tuyên Bản án dân sự sơ thẩm số 87/2024/DSST , chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà H.

– Buộc bà Nguyễn Thị Minh T1 phải trả 340.000.000 đồng cho bà Nguyễn Thị H.

– Buộc bà Hoàng Bích N phải trả 260.000.000 đồng cho bà Nguyễn Thị H.

– 07/10/2024: Bà T1 và bà N nộp đơn kháng cáo bản án sơ thẩm, yêu cầu cấp phúc thẩm sửa án theo hướng không chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn.

– 31/3/2025: Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thụ lý phúc thẩm vụ án (số 81/2025/TLPT-DS).

– 25/4/2025: Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 108/2025/QĐ-PT.

– 06 và 15/5/2025: Phiên tòa phúc thẩm được mở tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

– 15/5/2025: Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tuyên bản án phúc thẩm , công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

5. Nhận định của Tòa án:

Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nhận định:

– Đơn kháng cáo của bà Nguyễn Thị Minh T1 và Hoàng Bích N trong thời hạn luật định nên được chấp nhận xem xét theo thủ tục phúc thẩm.

– Tại phiên tòa phúc thẩm, các đương sự gồm bà Nguyễn Thị H, bà Hoàng Bích N và bà Nguyễn Thị Minh T1 đã thỏa thuận thống nhất được với nhau về việc giải quyết toàn bộ nội dung vụ án.

– Xét thấy, nội dung thỏa thuận của các đương sự tại phiên tòa phúc thẩm là hoàn toàn tự nguyện, không trái quy định của pháp luật, không vi phạm đạo đức xã hội.

– Do đó, Hội đồng xét xử phúc thẩm thống nhất với quan điểm của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, sửa bản án dân sự sơ thẩm, công nhận sự thỏa thuận của các đương sự tại phiên tòa phúc thẩm.

6. Quyết định của Tòa án:

Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu quyết định:

– Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự tại phiên tòa phúc thẩm ; sửa bản án sơ thẩm số 87/2024/DSST ngày 24-9-2024 của Tòa án nhân dân huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

– Buộc bà Nguyễn Thị Minh T1 có nghĩa vụ trả cho bà Nguyễn Thị H 170.000.000 (một trăm bảy mươi triệu) đồng tiền nợ hụi.

– Buộc bà Hoàng Bích N có nghĩa vụ trả cho bà Nguyễn Thị H 130.000.000 (một trăm ba mươi triệu) đồng tiền nợ hụi.

– Kể từ ngày người được thi hành án có đơn yêu cầu thi hành án, nếu bên phải thi hành án chậm thực hiện nghĩa vụ trả tiền thì còn phải chịu tiền lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật dân sự tương ứng với số tiền và thời gian chậm thi hành án.

– Về án phí dân sự sơ thẩm:

– Bà Nguyễn Thị Minh T1 phải nộp 8.500.000 (tám triệu năm trăm nghìn) đồng.

– Bà Hoàng Bích N phải nộp 6.500.000 (sáu triệu năm trăm nghìn) đồng.

– Hoàn trả cho bà Nguyễn Thị H 9.125.000 (chín triệu một trăm hai mươi lăm nghìn đồng) và 7.075.000 (bảy triệu không trăm bảy mươi lăm nghìn đồng) tiền tạm ứng án phí đã nộp lần lượt theo các biên lai thu số 0000801 và 0000802 cùng ngày 14-02-2023 của Chi cục thi hành án dân sự huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

– Về án phí dân sự phúc thẩm:

+ Bà Nguyễn Thị Minh T1 phải chịu 300.000 (ba trăm nghìn) đồng, được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí 300.000 (ba trăm nghìn) đồng đã nộp theo biên lai thu tiền tạm ứng án phí số 0001372 ngày 07-10-2024 tại Chi cục Thi hành án dân sự huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Bà T1 đã nộp xong án phí dân sự phúc thẩm.

+ Bà Hoàng Bích N phải chịu 300.000 (ba trăm nghìn) đồng, được khấu trừ vào số tiền tạm ứng án phí 300.000 (ba trăm nghìn) đồng đã nộp theo biên lai thu tiền tạm ứng án phí số 0001371 ngày 07-10-2024 tại Chi cục Thi hành án dân sự huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Bà N đã nộp xong án phí dân sự phúc thẩm.

– Bản án có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án (ngày 15-5-2025).

7. Bài học rút ra:

Vụ án này là một minh chứng rõ ràng cho những rủi ro tiềm ẩn khi tham gia các giao dịch hụi, họ mà không có sự minh bạch và ràng buộc pháp lý chặt chẽ. Một số bài học quan trọng có thể rút ra:

1. Ghi chép minh bạch và có chứng cứ: Cả nguyên đơn và bị đơn trong vụ án đều gặp khó khăn trong việc chứng minh các khoản tiền đã đóng, đã hốt hụi do chủ yếu giao dịch bằng miệng. Việc ghi chép đầy đủ, rõ ràng và có xác nhận của các bên (bằng văn bản, tin nhắn, ghi âm…) là cực kỳ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của mình khi xảy ra tranh chấp.
2. Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ: Nắm vững các quy định của pháp luật về hụi, họ (Nghị định 19/2019/NĐ-CP và Bộ luật Dân sự 2015) giúp người tham gia biết được quyền và nghĩa vụ của mình, tránh bị lợi dụng hoặc vi phạm pháp luật.
3. Cân nhắc rủi ro: Mặc dù hụi là một hình thức tương trợ có tính truyền thống, nhưng rủi ro “giật hụi” luôn hiện hữu, đặc biệt khi quy mô dây hụi lớn hoặc chủ hụi thiếu uy tín. Cần tìm hiểu kỹ về chủ hụi và các thành viên tham gia trước khi quyết định.
4. Hạn chế giao dịch tiền mặt không có giấy tờ: Việc giao nhận tiền mặt mà không có biên nhận, giấy xác nhận hay bất kỳ hình thức chứng cứ nào có thể dẫn đến những khó khăn lớn trong việc đòi lại tài sản khi có tranh chấp.

8. Luật Sư Tân Bình – Hỗ Trợ Pháp Lý Chuyên Nghiệp

Nếu bạn đang tìm kiếm luật sư chuyên nghiệp để hỗ trợ trong các vụ án liên quan đến Quận Tân Bình hoặc ngoài địa bàn, hãy liên hệ ngay với Luật sư Tân Bình. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý, Luật sư Tân Bình sẽ giúp bạn giải quyết tranh chấp nhanh chóng và bảo vệ quyền lợi tốt nhất. Quy trình tư vấn tại Văn phòng Luật sư của chúng tôi:

1/ Tiếp nhận yêu cầu tư vấn của khách hàng: 

(I) Khách hàng có thể liên hệ qua điện thoại, email hoặc đến trực tiếp văn phòng để đặt lịch hẹn tư vấn. 

(II) Luật sư sẽ lắng nghe và ghi nhận thông tin ban đầu về vụ việc của khách hàng.

2/ Tư vấn điều kiện chấp nhận yêu cầu từ Tòa: Đánh giá khả năng được chấp nhập yêu cầu với mức chia tài sản cao nhất nhưng đóng án phí thấp nhất dựa trên trường hợp thực tế của khách hàng.

3/ Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: bào gồm đơn khởi kiện; giấy tờ chứng minh mối quan hệ với bị đơn, người có quyền và nghĩa vụ liên quan (nếu có), và các tài liệu cần thiết khác.

4/ Làm việc với cơ quan tố tụng: nộp hồ sơ và theo dõi kết quá đối với một số trường hợp tài sản tranh chấp vướng pháp lý như đóng tiền sử dụng đất, tài sản tranh chấp được nhân thừa kế chưa sang tên hay nợ nghĩa vụ tài chính đối với cơ quan thuế,….

5/ Xử lý các vấn đề phát sinh: hỗ trợ khiếu nại nếu bị từ chối thụ lý hoặc gặp khó khăn trong việc xin cấp các giấy tờ làm chứng cứ khi khởi kiện tại Tòa

6/ Đại điện khách hàng: trong các giai đoạn tố tụng liên quan nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Việc Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng cùng khách hàng giải quyết tranh chấp chia tài thừa kế không chỉ giúp khách hàng tiết kiệm thời gián và tiền bạc mà còn giảm thiểu rủi ro pháp lý nếu có luật sư giàu kinh nghiệm đồng hành. Hãy liên hệ ngay với Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tận tình!

Chúng tôi cam kết bảo mật thông tin và quyền lợi của khách hàng.