Tranh chấp nghĩa vụ dân sự tại Bình Thuận: Phân định rõ vay nợ hay góp vốn đáo hạn ngân hàng

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết Bản án số 85/2025/DS-PT của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận, liên quan đến tranh chấp “yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự” giữa bà Đào Thị H và ông Nguyễn Điền K. Trong bản án có đề cập về dịch vụ cho mượn tiền đáo hạn ngân hàng, vậy bản chất của giao dịch này là gì và trách nhiệm của các bên được xác định như thế nào?

Thành phần Hội đồng xét xử phúc thẩm và thời gian tố tụng

Hội đồng xét xử phúc thẩm gồm có: Thẩm phán – Chủ tọa phiên tòa ông Phạm Thái Bình, cùng các Thẩm phán ông Lê Văn Xô và bà Nguyễn Thị Thủy Tiên. Thư ký phiên tòa là bà Lương Mai Hân, và Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận là bà Nguyễn Thị Linh.

Vụ án dân sự này được thụ lý số 34/2025/TLPT-DS vào ngày 14 tháng 3 năm 2025. Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 80/2024/QĐ-PT được ban hành ngày 02 tháng 4 năm 2025, và phiên tòa bị hoãn một lần theo Quyết định số 164/2025/QĐ-PT ngày 16 tháng 4 năm 2025. Phiên tòa phúc thẩm công khai diễn ra vào ngày 28 tháng 4 năm 2025 tại trụ sở Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận.

Tóm tắt nội dung vụ án

Nguyên đơn là bà Đào Thị H (sinh năm 1984) và Bị đơn là ông Nguyễn Điền K (sinh năm 1977).

Theo trình bày của bà H, bà và ông K quen biết nhau nhiều năm và bà biết ông K chuyên xử lý đáo hạn ngân hàng.

– Ngày 26/02/2024: Ông K liên hệ bà H vay 750.000.000 đồng để làm hồ sơ đáo hạn ngân hàng, hứa trả trong 02 ngày.

– Ngày 28/02/2024: Ông K tiếp tục mượn thêm 700.000.000 đồng để làm hồ sơ khác, hứa trả trong 02 ngày.

– Tổng số tiền bà H đã chuyển khoản cho ông K là 1.450.000.000 đồng. Bà H cho biết bà chuyển tiền cho ông K để ông K cho người khác vay đáo hạn ngân hàng, và ông K sẽ trả gốc cùng lãi sau khi khách hàng trả tiền.

– Việc đáo hạn ngân hàng của ông K gặp sự cố, hồ sơ không được giải quyết. Ông K đã liên hệ bà H để gia hạn thời gian trả số tiền 1.450.000.000 đồng.

– Ngày 06/3/2024: Ông K trả lại 250.000.000 đồng cho bà H.

– Sau đó, ông K trả thêm 2 lần được 400.000.000 đồng, còn nợ lại 800.000.000 đồng.

Bà H yêu cầu Tòa án buộc ông K trả lại số tiền 800.000.000 đồng cùng lãi suất ngân hàng từ ngày 01/3/2024 đến thời điểm xét xử sơ thẩm.

Ông K trình bày rằng giữa ông và bà H có mối quan hệ hợp tác góp vốn làm ăn từ năm 2018 đến đầu năm 2024, không phải là quan hệ vay mượn. Ông K dùng vốn của mình và liên hệ bà H cùng góp tiền để xử lý các khoản vay ngân hàng, giao dịch bất động sản hoặc nhu cầu tài chính khác cho khách hàng. Khi khách hàng hoàn tiền, ông K sẽ chuyển lại phần vốn góp của bà H cùng tiền lãi. Hai bên không làm giấy tờ vay tiền và không thỏa thuận về trách nhiệm nếu gặp rủi ro.

– Ngày 26/02/2024: Ông K có khách hàng là vợ chồng bà Nguyễn Thị T và ông Nguyễn Thành S cần vốn để tất toán khoản vay ngân hàng. Bà H đã chuyển cho ông K tổng cộng 1.450.000.000 đồng, phần của ông K là 550.000.000 đồng.

– Ông K đã chuyển tiền vào ngân hàng cho khách để tất toán nợ vay và rút tài sản thế chấp. Tuy nhiên, do khách hàng liên quan đến một vụ án khác và tài sản bị phong tỏa, việc chuyển nhượng không thành công nên khách hàng không có tiền trả lại.

– Ông K đã thông báo cho bà H về sự cố này và đang hoàn thiện thủ tục khởi kiện vợ chồng bà T, ông S để đòi nợ.

Ông K khẳng định đây là mối quan hệ hợp tác góp vốn, không phải vay mượn, và yêu cầu Tòa án bác bỏ yêu cầu khởi kiện của bà H. Ông K cam kết sẽ hoàn trả 800.000.000 đồng cho bà H sau khi thu được nợ từ ông S và bà T.

Diễn biến và các mốc thời gian

– 27/3/2024: Bà Đào Thị H nộp đơn khởi kiện.

– 06/5/2024: Ông Nguyễn Điền K nộp bản tự khai.

– 17/7/2024: Biên bản hòa giải diễn ra.

– 30/12/2024: Tòa án nhân dân thành phố Phan Thiết ban hành Bản án dân sự sơ thẩm số 176/2024/DS-ST.

– Tuyên chấp nhận yêu cầu của bà H, buộc ông K trả tổng số tiền 866.400.000 đồng (gốc 800.000.000 đồng và lãi 66.400.000 đồng).

– Ông K phải chịu 37.992.000 đồng án phí dân sự sơ thẩm.

– 13/01/2025: Ông Nguyễn Điền K kháng cáo yêu cầu hủy án sơ thẩm, bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

– 14/3/2025: Vụ án được thụ lý phúc thẩm (số 34/2025/TLPT-DS).

– 02/4/2025: Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 80/2024/QĐ-PT.

– 16/4/2025: Quyết định hoãn phiên tòa số 164/2025/QĐ-PT.

– 28/4/2025: Phiên tòa phúc thẩm diễn ra tại Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận.

Nhận định của Tòa án phúc thẩm

Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận nhận định:

– Các bên đều thừa nhận số tiền bà H chuyển cho ông K và số tiền ông K đã trả lại, không có tranh chấp.

– Ông K kháng cáo cho rằng số tiền 1.450.000.000 đồng bà H chuyển là góp vốn làm ăn, không phải vay mượn, và ông sẽ trả khi đòi được từ người vay để đáo hạn ngân hàng.

– Tuy nhiên, Tòa án nhận thấy giữa ông K và bà H không có thỏa thuận làm ăn cụ thể. Ông K thừa nhận bà H không biết cụ thể ông K làm đáo hạn cho khách hàng nào, và bà H cũng không tiếp xúc với khách hàng của ông K (ông S và bà T). Do đó, không có căn cứ xác định mối quan hệ góp vốn làm ăn giữa bà H và ông K đối với trường hợp của ông S, bà T. Bà H không có quyền và ông S, bà T không có nghĩa vụ đối với bà H.

– Trong vụ việc này, ông K là người đứng ra thực hiện giao dịch với ông S, bà T. Mặc dù giữa bà H và ông K không có giấy tờ vay tiền, các giao dịch qua lại thể hiện có thỏa thuận dân sự là bà H chuyển tiền cho ông K trong ngắn hạn để ông K làm dịch vụ đáo hạn ngân hàng. Bà H biết ông K không vay cho chính ông K mà là để làm dịch vụ.

– Tuy nhiên, bà H chỉ biết ông K, và ông K phải chịu trách nhiệm với bà H, tương tự ông S, bà T chỉ chịu trách nhiệm với ông K.

– Tòa án kết luận việc các bên thường xuyên chuyển tiền cho nhau để đáo hạn ngân hàng không phải là hợp tác làm ăn, góp vốn, mà là thỏa thuận dân sự. Ông K có nghĩa vụ dân sự trả tiền cho bà H, do đó kháng cáo của ông K không có cơ sở để chấp nhận.

– Tòa án cấp sơ thẩm xác định quan hệ tranh chấp là “vay tài sản” là chưa chính xác. Cấp phúc thẩm điều chỉnh lại thành “yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự” theo đề nghị của Đại diện Viện kiểm sát.

– Quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm buộc ông K trả tổng số tiền 866.400.000 đồng (gồm 800.000.000 đồng nợ gốc và 66.400.000 đồng tiền lãi chậm trả với mức 10%/năm từ 01/3/2024 đến 30/12/2024) là có căn cứ và đúng pháp luật.

– Bị đơn kháng cáo nhưng không đưa ra được căn cứ chứng minh, nên không có cơ sở chấp nhận. Bản án sơ thẩm được giữ nguyên.

Quyết định của Tòa án phúc thẩm

Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận quyết định:

– Không chấp nhận kháng cáo của ông Nguyễn Điền K.

– Giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 176/2024/DS-ST ngày 30 tháng 12 năm 2024 của Tòa án nhân dân thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận.

– Chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn bà Đào Thị H đối với bị đơn ông Nguyễn Điền K về việc “Tranh chấp yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự”.

– Buộc ông Nguyễn Điền K phải trả cho bà Đào Thị H tổng số tiền là 866.400.000 đồng, trong đó: nợ gốc 800.000.000 đồng và tiền lãi chậm thanh toán với mức lãi suất 10%/năm (0,83%/tháng), tính từ ngày 01/3/2024 đến ngày xét xử sơ thẩm ngày 30/12/2024 là 66.400.000 đồng.

– Kể từ ngày tiếp theo của ngày xét xử sơ thẩm cho đến khi thi hành án xong, bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất các bên thỏa thuận phù hợp với quy định pháp luật; nếu không có thỏa thuận thì theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.

– Về án phí dân sự sơ thẩm: Ông Nguyễn Điền K phải chịu 37.992.000 đồng án phí. Bà Đào Thị H không phải chịu án phí và được hoàn trả số tiền tạm ứng án phí đã nộp là 18.435.000 đồng.

– Về án phí dân sự phúc thẩm: Ông Nguyễn Điền K phải nộp 300.000 đồng án phí dân sự phúc thẩm, đã nộp đủ.

– Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án 28/4/2025.

Bài học rút ra

Vụ án này là một bài học quan trọng về tầm quan trọng của việc xác lập rõ ràng các giao dịch dân sự, đặc biệt là trong các mối quan hệ kinh doanh hoặc hợp tác.

– Tính rõ ràng của hợp đồng: Dù là bạn bè, việc thực hiện các giao dịch tiền tệ lớn cần có hợp đồng, giấy tờ rõ ràng. Trong trường hợp này, việc không có giấy tờ vay tiền hay hợp đồng góp vốn cụ thể đã gây ra tranh chấp về bản chất của mối quan hệ.

– Xác định bản chất giao dịch: Việc xác định chính xác giao dịch là vay tài sản, góp vốn hay một loại thỏa thuận dân sự khác là rất quan trọng để xác định quyền và nghĩa vụ của các bên khi xảy ra rủi ro. Tòa án đã điều chỉnh quan hệ tranh chấp từ “vay tài sản” sang “yêu cầu thực hiện nghĩa vụ dân sự” dựa trên phân tích sâu sắc các tình tiết.

– Trách nhiệm cá nhân: Ông K là người trực tiếp giao dịch với bên thứ ba (ông S, bà T). Dù bà H có cung cấp tiền, trách nhiệm cuối cùng của ông K với bà H vẫn được khẳng định vì bà H không tham gia trực tiếp vào giao dịch với ông S, bà T. Điều này nhấn mạnh nguyên tắc “biết mặt gửi vàng” và trách nhiệm của người trung gian.

– Quản lý rủi ro: Khi tham gia vào các hoạt động “đáo hạn ngân hàng” hoặc các dịch vụ tài chính tương tự, các bên cần lường trước và thỏa thuận rõ ràng về việc phân chia rủi ro, đặc biệt khi có sự tham gia của nhiều bên.

– Kiện tụng là giải pháp cuối cùng: Vụ án kéo dài qua hai cấp xét xử cho thấy sự phức tạp và tốn kém về thời gian, chi phí khi tranh chấp xảy ra mà không có thỏa thuận rõ ràng từ đầu.

8. Luật Sư Tân Bình – Hỗ Trợ Pháp Lý Chuyên Nghiệp

Nếu bạn đang tìm kiếm luật sư chuyên nghiệp để hỗ trợ trong các vụ án liên quan đến Quận Tân Bình hoặc ngoài địa bàn, hãy liên hệ ngay với Luật sư Tân Bình. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý, Luật sư Tân Bình sẽ giúp bạn giải quyết tranh chấp nhanh chóng và bảo vệ quyền lợi tốt nhất. Quy trình tư vấn tại Văn phòng Luật sư của chúng tôi:

1/ Tiếp nhận yêu cầu tư vấn của khách hàng: 

(I) Khách hàng có thể liên hệ qua điện thoại, email hoặc đến trực tiếp văn phòng để đặt lịch hẹn tư vấn. 

(II) Luật sư sẽ lắng nghe và ghi nhận thông tin ban đầu về vụ việc của khách hàng.

2/ Tư vấn điều kiện chấp nhận yêu cầu từ Tòa: Đánh giá khả năng được chấp nhập yêu cầu với mức chia tài sản cao nhất nhưng đóng án phí thấp nhất dựa trên trường hợp thực tế của khách hàng.

3/ Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ: bào gồm đơn khởi kiện; giấy tờ chứng minh mối quan hệ với bị đơn, người có quyền và nghĩa vụ liên quan (nếu có), và các tài liệu cần thiết khác.

4/ Làm việc với cơ quan tố tụng: nộp hồ sơ và theo dõi kết quá đối với một số trường hợp tài sản tranh chấp vướng pháp lý như đóng tiền sử dụng đất, tài sản tranh chấp được nhân thừa kế chưa sang tên hay nợ nghĩa vụ tài chính đối với cơ quan thuế,….

5/ Xử lý các vấn đề phát sinh: hỗ trợ khiếu nại nếu bị từ chối thụ lý hoặc gặp khó khăn trong việc xin cấp các giấy tờ làm chứng cứ khi khởi kiện tại Tòa

6/ Đại điện khách hàng: trong các giai đoạn tố tụng liên quan nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp.

Việc Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng cùng khách hàng giải quyết tranh chấp chia tài thừa kế không chỉ giúp khách hàng tiết kiệm thời gián và tiền bạc mà còn giảm thiểu rủi ro pháp lý nếu có luật sư giàu kinh nghiệm đồng hành. Hãy liên hệ ngay với Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tận tình!

Chúng tôi cam kết bảo mật thông tin và quyền lợi của khách hàng.