ĐÒI NỢ ĐÚNG – NHƯNG LẠI THÀNH “CƯỠNG ĐOẠT TÀI SẢN”: CẨN THẬN KẺO VƯỚNG VÀO VÒNG LAO LÝ

1. Đòi nợ là quyền, nhưng đòi sai là tội

Trong cuộc sống, việc cho bạn bè, người thân hay đối tác vay tiền rồi không được trả đúng hạn là chuyện không hiếm gặp. Sự bức xúc khiến nhiều người mất bình tĩnh, tìm đủ mọi cách để đòi lại số tiền đã cho mượn, từ việc kéo người đến nhà con nợ, quay clip đăng Facebook, cho đến đe dọa thân thể hoặc bêu xấu danh dự người vay.

Tuy nhiên, đáng tiếc là rất nhiều trường hợp sau đó người đi đòi nợ lại trở thành bị can trong vụ án hình sự. Vậy nên cần hiểu rõ: Đòi nợ là quyền, nhưng nếu hành xử sai cách – có thể phải đối diện với trách nhiệm hình sự nghiêm trọng.

2. Ranh giới giữa đòi nợ dân sự hợp pháp và hành vi phạm tội hình sự

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự năm 2015, việc cho vay tiền là một quan hệ dân sự. Khi người vay không trả đúng hạn, người cho vay hoàn toàn có quyền khởi kiện ra Tòa án để đòi lại số tiền gốc và lãi nếu có thỏa thuận.

Tuy nhiên, nếu thay vì khởi kiện, người cho vay sử dụng các hành vi đe dọa, gây áp lực tinh thần, làm nhục hoặc xúc phạm danh dự của người vay – những hành vi này không còn thuộc phạm vi dân sự mà đã có dấu hiệu hình sự.

Chẳng hạn, nếu bạn dùng lời nói hoặc hành động mang tính chất đe dọa nhằm ép buộc người khác trả tiền, bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cưỡng đoạt tài sản theo Điều 170 Bộ luật Hình sự.

Nếu bạn giữ lại tài sản của người vay (như xe máy, điện thoại…) với lý do “giữ làm tin”, thì hành vi đó có thể bị xem là chiếm giữ trái phép tài sản, theo Điều 176 Bộ luật Hình sự.

Nếu bạn quay video, chụp ảnh hoặc đăng bài bóc phốt người vay lên mạng xã hội với lời lẽ xúc phạm danh dự, nhân phẩm – bạn có thể bị xử lý về tội làm nhục người khác (Điều 155) hoặc tội vu khống (Điều 156).

Ngoài ra, nếu bạn tụ tập nhiều người đến nhà con nợ, la lối, chửi bới, gây mất trật tự – hành vi đó có thể bị truy tố về tội gây rối trật tự công cộng, theo Điều 318 Bộ luật Hình sự.

Dù bạn có bị nợ thật, có giấy tờ vay mượn rõ ràng, thì pháp luật vẫn không cho phép bạn sử dụng các biện pháp trái pháp luật để đòi nợ. Hành vi sai trái vẫn có thể bị khởi tố hình sự độc lập với mối quan hệ vay mượn.

3. Ví dụ thực tế: Đòi tiền, mất cả công lẫn tự do

Trường hợp thứ nhất, anh A cho người quen vay 100 triệu đồng. Đến hạn không trả, anh A bức xúc kéo 5 người bạn đến nhà người vay, vừa quay livestream, vừa chửi bới, đe dọa. Video được đăng lên mạng khiến gia đình người vay bị ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng. Sau đó, anh A bị công an mời làm việc và bị khởi tố với hai tội danh: “làm nhục người khác” và “gây rối trật tự công cộng”.

Trường hợp thứ hai, chị B giữ xe máy của người vay vì cho rằng “chưa trả nợ thì không cho lấy xe”. Người vay sau đó trình báo công an. Kết quả, chị B bị điều tra về hành vi “chiếm giữ tài sản trái phép”, dù chị là người đi đòi nợ thật.

Hai ví dụ này cho thấy: chỉ một hành động nóng vội, bạn có thể từ người cho vay – trở thành bị cáo.

4. Làm thế nào để đòi nợ đúng luật, an toàn và hiệu quả

Thứ nhất, hãy chuẩn bị hồ sơ và chứng cứ rõ ràng: Giấy vay tiền có chữ ký, các đoạn tin nhắn xác nhận khoản nợ, lịch sử chuyển khoản, hoặc lời khai của nhân chứng nếu có. Nếu được, nên ký hợp đồng vay có công chứng để dễ khởi kiện và thi hành án sau này.

Thứ hai, nên thử thương lượng hoặc hòa giải với người vay trước. Có thể cho họ thêm thời gian thanh toán hợp lý và ghi nhận lại bằng văn bản. Thái độ thiện chí đôi khi sẽ giúp việc đòi nợ thuận lợi hơn.

Thứ ba, nếu thương lượng không thành, bạn nên gửi đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân nơi người vay cư trú hoặc làm việc. Trong đơn khởi kiện cần nêu rõ số tiền vay, lý do không thanh toán và các yêu cầu của bạn. Sau khi có bản án, bạn có thể yêu cầu thi hành án để thu hồi nợ bằng biện pháp cưỡng chế tài sản.

Thứ tư, tuyệt đối không thực hiện các hành vi trái pháp luật như tụ tập gây rối, đe dọa người vay, giữ tài sản, tung thông tin lên mạng xã hội… vì những hành vi này không chỉ không giúp bạn lấy được tiền mà còn khiến bạn bị truy tố hình sự.

Không ai muốn cho vay rồi bị giật nợ. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, đòi tiền là chuyện pháp luật – không phải tự xử. Hãy bình tĩnh, hành xử đúng quy trình để lấy lại tài sản mà vẫn đảm bảo an toàn pháp lý cho chính mình.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc đòi nợ, bị con nợ né tránh hoặc có nguy cơ vướng tranh chấp pháp lý, hãy tìm đến luật sư để được hỗ trợ từ đầu. Pháp luật luôn đứng về phía người đúng – nhưng chỉ khi bạn sử dụng nó một cách đúng đắn.

5. Luật Sư Tân Bình, Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng– Bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tư vấn tận tâm từ A–Z.

Quy trình tư vấn pháp lý tại Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng

5.1. Tiếp nhận yêu cầu: Khách hàng có thể liên hệ qua điện thoại, email hoặc đến trực tiếp văn phòng. Luật sư ghi nhận thông tin vụ việc và định hướng xử lý ban đầu.

5.2. Phân tích khả năng khởi kiện: Đánh giá điều kiện pháp lý, tư vấn chiến lược khởi kiện tối ưu, cân nhắc lợi ích và chi phí.

5.3. Chuẩn bị hồ sơ: Soạn đơn khởi kiện, hướng dẫn thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan đến nhân thân, quyền sở hữu, quan hệ với bên liên quan…

5.4. Làm việc với cơ quan có thẩm quyền: Hỗ trợ nộp và theo dõi hồ sơ tại Tòa án, xử lý các trường hợp vướng mắc như tài sản chưa sang tên, thuế – tài chính, di sản chưa khai nhận.

5.5. Giải quyết tình huống phát sinh: Hỗ trợ khi bị từ chối thụ lý, khiếu nại quyết định sai, xin trích lục – xác minh giấy tờ làm chứng cứ.

5.6. Đại diện tại Tòa án: Luật sư trực tiếp tham gia tố tụng, bảo vệ quyền lợi khách hàng, hỗ trợ hòa giải nếu cần.

Với kinh nghiệm dày dặn và tinh thần trách nhiệm cao, chúng tôi cam kết đồng hành cùng khách hàng trong các vụ việc tranh chấp dân sự, hình sự, đất đai, chia tài sản, thừa kế phức tạp, giúp tiết kiệm chi phí và hạn chế rủi ro pháp lý.

👉 Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tân tâm!