QUY TRÌNH KHAI NHẬN DI SẢN THỪA KẾ TẠI VIỆT NAM – HƯỚNG DẪN CHI TIẾT TỪ A-Z

Khai nhận di sản thừa kế là thủ tục pháp lý bắt buộc để hợp pháp hóa quyền sở hữu tài sản được thừa kế từ người đã mất. Nếu không thực hiện đúng quy trình, người thừa kế có thể gặp rắc rối khi sang tên tài sản hoặc thậm chí mất quyền hưởng di sản.

Khai nhận di sản thừa kế là thủ tục mà một hoặc nhiều người thừa kế hợp pháp lập tại tổ chức hành nghề công chứng nhằm xác nhận quyền thừa kế đối với phần di sản được hưởng.

Thủ tục này áp dụng khi: Có di chúc hợp pháp hoặc thừa kế theo pháp luật; Những người thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế; Tài sản có đầy đủ giấy tờ hợp pháp. Bài viết này sẽ hướng dẫn quy trình khai nhận di sản thừa kế tại Việt Nam theo pháp luật hiện hành, giúp bạn tránh sai sót và tiết kiệm thời gian.

I. Điều kiện để tiến hành khai nhận di sản thừa kế

Trước khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế, người thừa kế cần bảo đảm đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp luật quy định. Cụ thể:

– Người để lại di sản đã qua đời

Phải có Giấy chứng tử hoặc một văn bản hợp pháp khác thay thế (ví dụ: trích lục khai tử từ Cơ quan đăng ký hộ tịch, quyết định tuyên bố chết của Tòa án…).

Đây là căn cứ pháp lý xác định thời điểm mở thừa kế theo quy định tại Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015.

– Có di sản để lại và thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người đã mất

Di sản có thể là bất động sản (nhà ở, quyền sử dụng đất), động sản (ô tô, xe máy, trang sức), tài sản tài chính (tiền gửi ngân hàng, cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu)…

Phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp của người để lại di sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…).

– Xác định được người thừa kế hợp pháp

Người thừa kế được xác định theo di chúc hợp pháp (nếu có) hoặc theo hàng thừa kế theo pháp luật quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.

Trong trường hợp thừa kế theo pháp luật, cần xác định rõ mối quan hệ nhân thân (cha, mẹ, vợ, chồng, con ruột, con nuôi hợp pháp…).

– Không có tranh chấp về di sản hoặc về quyền thừa kế

Nếu giữa những người thừa kế đang có tranh chấp, Văn phòng công chứng sẽ từ chối thực hiện thủ tục cho đến khi có bản án hoặc quyết định giải quyết tranh chấp của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Việc khai nhận chỉ có thể tiến hành khi tất cả những người thừa kế đồng thuận và ký vào văn bản thỏa thuận.

Lưu ý: Đáp ứng đầy đủ bốn điều kiện trên sẽ giúp quá trình khai nhận di sản diễn ra nhanh chóng, thuận lợi và hạn chế tối đa nguy cơ bị từ chối hồ sơ.

II. Hồ sơ cần chuẩn bị

Tùy thuộc vào loại tài sản và trường hợp thừa kế (theo di chúc hoặc theo pháp luật), thành phần hồ sơ có thể khác nhau. Tuy nhiên, thông thường sẽ bao gồm các nhóm giấy tờ sau:

1. Giấy tờ của người để lại di sản

Giấy chứng tử hoặc văn bản xác nhận thay thế hợp pháp.

Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản:

– Nhà, đất: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ, sổ hồng).

– Phương tiện: Giấy đăng ký xe ô tô, xe máy.

Tài sản khác: Sổ tiết kiệm, giấy chứng nhận cổ phần, cổ phiếu, hợp đồng bảo hiểm…

2. Giấy tờ của người thừa kế

CMND/CCCD hoặc hộ chiếu, kèm Sổ hộ khẩu (nếu còn).

Giấy tờ chứng minh quan hệ với người đã mất: Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, quyết định công nhận nuôi con nuôi…

Di chúc (nếu thừa kế theo di chúc).

3. Giấy tờ khác (nếu có)

Văn bản ủy quyền (trường hợp một hoặc một số người thừa kế không trực tiếp thực hiện thủ tục).

Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân hoặc các giấy tờ chứng minh khác theo yêu cầu cụ thể của công chứng viên.

Lưu ý:

– Tất cả bản sao cần được chứng thực hợp lệ hoặc mang theo bản chính để đối chiếu.

– Trường hợp tài sản là bất động sản ở nhiều địa phương khác nhau, cần chuẩn bị hồ sơ riêng cho từng nơi để thuận lợi trong quá trình công chứng và đăng ký sang tên.

III. Hướng dẫn thut tục khai nhận di sản thừa kế

Bước 1: Xác định hình thức thừa kế

– Theo di chúc: Căn cứ nội dung di chúc hợp pháp.

– Theo pháp luật: Áp dụng khi không có di chúc, di chúc vô hiệu hoặc phần tài sản không được định đoạt.

Bước 2: Chuẩn bị và nộp hồ sơ công chứng

– Chọn tổ chức hành nghề công chứng tại nơi có tài sản hoặc nơi cư trú của người để lại di sản.

– Nộp hồ sơ, công chứng viên kiểm tra tính hợp lệ.

Bước 3: Niêm yết công khai

– Văn bản niêm yết được gửi tới UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản (hoặc nơi có tài sản).

– Thời gian niêm yết: 15 ngày.

– Mục đích: Thông báo cho cá nhân, tổ chức có quyền lợi liên quan để phản hồi nếu có tranh chấp.

Bước 4: Lập và ký văn bản khai nhận di sản

– Sau thời gian niêm yết, nếu không phát sinh tranh chấp, công chứng viên lập Văn bản khai nhận di sản.

– Các đồng thừa kế (hoặc người được ủy quyền) ký trực tiếp trước mặt công chứng viên.

Bước 5: Đăng ký sang tên tài sản

– Nhà, đất: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai.

– Xe: Làm thủ tục tại cơ quan đăng ký xe.

– Tiền gửi, cổ phiếu: Thực hiện tại ngân hàng hoặc công ty chứng khoán.

Thời gian thực hiện: Thẩm định hồ sơ: 1–2 ngày làm việc; Niêm yết công khai: 15 ngày; Lập văn bản công chứng: 1 ngày sau khi niêm yết.

Chi phí & Thuế

– Phí công chứng: Tính theo giá trị tài sản (Thông tư 257/2016/TT-BTC).

– Thuế TNCN: 10% giá trị phần tài sản được nhận (được miễn trong trường hợp thừa kế giữa vợ – chồng, cha mẹ – con, ông bà – cháu, anh chị em ruột).

– Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị tài sản, miễn trong cùng các trường hợp được miễn thuế TNCN.

Lưu ý quan trọng

– Kiểm tra đầy đủ giấy tờ tài sản trước khi nộp hồ sơ.

– Người thừa kế ở nước ngoài cần hợp pháp hóa lãnh sự giấy tờ.

– Có trẻ vị thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự thì phải có người đại diện hợp pháp.

– Không ký bất kỳ giấy tờ phân chia tài sản nào khi chưa rõ quyền lợi.

Khai nhận di sản thừa kế là thủ tục quan trọng để xác lập quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản được để lại. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và thực hiện đúng quy trình sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và hạn chế tranh chấp.

IV. Luật Sư Tân Bình, Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng– Bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tư vấn tận tâm từ A–Z.

Tư vấn & thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế nhanh chóng, an toàn, đúng pháp luật. Quy trình tư vấn pháp lý tại Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng

1. Tiếp nhận yêu cầu: Khách hàng có thể liên hệ qua điện thoại, email hoặc đến trực tiếp văn phòng. Luật sư ghi nhận thông tin vụ việc và định hướng xử lý ban đầu.

2. Phân tích khả năng khởi kiện: Đánh giá điều kiện pháp lý, tư vấn chiến lược khởi kiện tối ưu, cân nhắc lợi ích và chi phí.

3. Chuẩn bị hồ sơ: Soạn đơn khởi kiện, hướng dẫn thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan đến nhân thân, quyền sở hữu, quan hệ với bên liên quan…

4. Làm việc với cơ quan có thẩm quyền: Hỗ trợ nộp và theo dõi hồ sơ tại Tòa án, xử lý các trường hợp vướng mắc như tài sản chưa sang tên, thuế – tài chính, di sản chưa khai nhận.

5. Giải quyết tình huống phát sinh: Hỗ trợ khi bị từ chối thụ lý, khiếu nại quyết định sai, xin trích lục – xác minh giấy tờ làm chứng cứ.

6. Đại diện tại Tòa án: Luật sư trực tiếp tham gia tố tụng, bảo vệ quyền lợi khách hàng, hỗ trợ hòa giải nếu cần.

Với kinh nghiệm dày dặn và tinh thần trách nhiệm cao, chúng tôi cam kết đồng hành cùng khách hàng trong các vụ việc tranh chấp dân sự, chia tài sản, thừa kế phức tạp, giúp tiết kiệm chi phí và hạn chế rủi ro pháp lý.

👉 Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tân tâm!