Luật sư Tân Bình – Văn phòng Luật sư Trần Toàn Thắng
1. Nội dung vụ án và quá trình giải quyết
Khoảng đầu tháng 6/2018, Lê Quốc Cường qua Campuchia móc nối với một đối tượng tên Thuận (chưa rõ lai lịch) để lấy tài khoản cá độ bóng đá trên trang web www.bong88.com, Cường được Thuận cung cấp cho tài khoản “Kp9600010C” và mật khẩu, trong tài khoản có sẵn 10.000 điểm và hướng dẫn Cường chia nhỏ tài khoản thành các tài khoản con để tổ chức cho các đại lý cấp dưới ghi độ. Cường thống nhất với Thuận khi kết thúc mùa giải World Cup 2018 tức ngày 15/7/2018 sẽ quay lại Campuchia để chung chi tiền cho Thuận. Sau khi về Việt Nam, Cường lôi kéo Bùi Tấn Mỹ, Võ Văn Thịnh để tổ chức đường dây cá độ bóng đá ở trong nước. Hành vi phạm tội của từng đối tượng được xác định cụ thể như sau:
Lê Quốc Cường tổ chức cho Bùi Tấn Mỹ ghi độ 07 trận bóng đá với tổng số tiền đánh bạc trên 50 triệu đồng và 45 trận với tổng số tiền đánh bạc trên 05 triệu đồng, tổng số tiền đánh bạc là 1.726.600.000 đồng; tổ chức cho Võ Văn Thịnh ghi cả độ 03 trận, cho Phạm Cường Duân số tiền đánh bạc 28.450.000 đồng, 12 trận cho Đỗ Văn Phú .
Bùi Tấn Mỹ ghi cá độ cho Khuất Hữu Chiến 06 trận bóng đá (05 trận trên 50 triệu đồng, 01 trận trên 5 triệu đồng), ghi cả độ cho Phan Quý Dậu 47 trận bóng đá (02 trận cả độ từ 50 triệu đồng/trận trở lên, 45 trận cá độ trên 5 triệu đồng/trận).
Võ Văn Thịnh ghi cá độ cho Phạm Cường Duân, Đỗ Vũ Phú, Nguyễn Đỗ Bình, Trần Văn Định. Đối với Nguyễn Đỗ Bình và Trần Văn Định, Thịnh liên hệ với Hải (không rõ lai lịch) lấy tài khoản “Dte92e10300” cho Định, giúp Hải trong việc trực tiếp thu tiền cá độ bóng đá từ Bình Định.
Phan Quý Dậu từ ngày 14/6/2018 đến ngày 04/7/2018 đã tham gia cá cược 48 trận, trong đó có 02 trận với số tiền đánh bạc từ 50 triệu đồng trở lên, 46 trận có số tiền đánh bạc trên 5 triệu đồng.
Khuất Hữu Chiến tgia cá độ bóng đá thông qua Bùi Tấn Mỹ bằng hình thức nhắn tin trên mạng xã hội facebook. Chiến tham gia cá độ 06 trận giải bóng đá nước ngoài, trong đó có 05 trận số tiền đánh bạc trên 50 triệu đồng/trận, 01 trận có số tiền đánh bạc trên 5 triệu đồng, tổng số tiền đánh bạc là 510 triệu đồng.
Phạm Cường Duân từ ngày 19/6/2018 đến ngày 03/7/2018 Duân đã ghi tổng cộng 11 trận bóng đá, trong đó có 03 trận có số tiền đánh bạc trên 5 triệu
dong. Lê Nho Hòa, khoảng giữa tháng 6/2018, Hòa biết Duân ghi cá độ bóng đá nên Hòa thường dùng điện thoại nhắn tin cho Duân để nhờ Duẩn ghi độ bóng đá. Trong đó, xác định từ ngày 19/6/2018 đến ngày 03/7/2018, Duân đã ghi độ cho Hòa 09 trận bóng đá, trong đó có 03 trận có số tiền đánh bạc trên 5 triệu đồng, với tổng số tiến 25.910.000 đồng.
Nguyễn Đỗ Bình, khoảng đầu tháng 6/2018, Bình quen biết với người tên Hải (không rõ lại lịch), Hải cung cấp cho Binh tài khoản “Dte92103001” để lên trang web www.bong88.com cá độ bóng đá. Khi có tài khoản trên, Bình dùng điện thoại để cá cược với nhà cái ở nước ngoài. Ngoài ra, Bình còn ghi độ cho 04 người là Nguyễn Đỗ Thanh, Nguyễn Văn Trung, Nguyễn Văn Phúc và Nguyễn Văn Phước. Từ ngày 22/6/2018 đến ngày 03/7/2018 Bình đã ghi độ tổng cộng 32 trận bóng đá của giải World Cup 2018 với tổng số tiền 903.835.500 đồng, trong đó có 05 trận trên 50 triệu đồng và 27 trận trên 5 triệu đồng.
Nguyễn Văn Trung, từ ngày 14/6/2018, biết Bình có tài khoản đề cả độ bóng đá nên Trung tham gia cá độ và thỏa thuận cuối mùa giải mới chung chỉ tiền. Từ ngày 22/6/2018 đến ngày 03/7/2018, Trung cá độ 16 trận bóng đá, trong đó có 13 trận với tổng số tiền đánh bạc mỗi trận trên 5 triệu đồng nhưng đều dưới 50 triệu đồng, với tổng số tiền 86,5 triệu đồng.
Tại bản án hình sự sơ thẩm số 80/2019/HSST ngày 27/6/2019 của Tòa án nhân dân quận Tân Phú xét xử Nguyễn Đỗ Binh, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hỏa, Nguyễn Văn Trung về tội “đánh bạc”.
Áp dụng điểm b, c khoản 2 Điều 321; Điều 38; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Nguyễn Đỗ Bình 03 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Áp dụng điểm b khoản 2 Điều 321; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Khuất Hữu Chiến 03 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Áp dụng khoản 1 Điều 321; điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Lê Nho Hòa, Nguyễn Văn Trung 01 năm tù
nhưng cho hưởng án treo.
(Trong vụ án này, Lê Quốc Cường bị xử phạt 05 năm 6 tháng tù, Võ Văn Thịnh bị xử phạt 04 năm 06 tháng tù, Bùi Tấn Mỹ 03 năm tù về tội “tổ chức đánh bạc”. Các bị cáo Phan Quý Dậu 03 năm tù cho hưởng án treo, Phạm Cường Duân 01 năm tù cho hưởng án treo về tội “đánh bạc”).
Ngày 29/7/2019, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đối với bản án sơ thẩm, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng tình tiết “phạm tội 02 lần trở lên” đối với các bị cáo và không áp dụng Điều 65 Bộ luật hình sự đối với Nguyễn Đỗ Bình, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hòa và Nguyễn Văn Trung.
Tại bản án hình sự phúc thẩm số 434/2019/HSPT ngày 09/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh: Áp dụng điểm b, c khoản 2 Điều 321; Điều 38; điểm s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Nguyễn Đỗ Bình 03 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Áp dụng điểm b khoản 2 Điều 321; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Khuất Hữu Chiến 03 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Áp dụng khoản 1 Điều 321; điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; điểm g khoản 1 Điều 52; Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 xử phạt Lê Nho Hòa, Nguyễn Văn Trung 01 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Ngày 24/9/2020, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 224/QĐ-VC3-V1 đối với bản án hình sự phúc thẩm số 434 ngày 09/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh để xét xử lại theo hướng không cho các bị cáo Nguyễn Đỗ Bình, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hỏa và Nguyễn Văn Trung hưởng án treo.
Tại quyết định giám đốc thẩm số 47/2020/HS-GĐT ngày 21/10/2020 Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh không chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao, giữ nguyên bản án hình sự phúc thẩm số 434/2019/HSPT ngày 09/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đối với Bình, Chiến, Hòa và Trung.
2. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm
Nguyễn Đỗ Binh, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hòa và Nguyễn Văn Trung đều có hành vi phạm tội từ 02 lần trở lên nên các bị cáo phải chịu tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự năm 2015. Việc Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm và Tòa án nhân dân cấp cao xét xử giám đốc thẩm cho các bị cáo này được hưởng án treo là vi phạm Điều 65 Bộ luật hình sự và khoản 5 Điều 3 Nghị quyết số 02/2018/HĐTP ngày 15/5/2018 quy định “người phạm tội nhiều lần” thuộc trường hợp không được hưởng án treo.
Ngoài ra, việc Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng hình phạt đối với các bị cáo cũng không đảm bảo nguyên tắc công bằng. Nguyễn Đỗ Bình phạm tội với 02 tình tiết định khung là “tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50 triệu đồng trở lên” quy định tại điểm b, “sử dụng mạng internet để phạm tội” quy định tại điểm c khoản 2 Điều 321 Bộ luật hình sự năm 2015, số tiền đánh bạc là 903.835.500 đồng lớn hơn các bị cáo còn lại, Bình chỉ có 01 tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015 nhưng mức án tuyên lại ngang bằng với Khuất Hữu Chiến chỉ có 01 tình tiết định khung tại điểm b khoản 2 Điều 321 Bộ luật hình sự năm 2015 “tiền dùng đánh bạc trị giá 50 triệu đồng trở lên”, số tiền đánh bạc ít hơn lại có 02 tình tiết giảm nhẹ. Tương tự đối với bị cáo Nguyễn Văn Trung có số lần đánh bạc nhiều hơn, số tiền đánh bạc lớn hơn nhưng mức án ngang bằng với Lê Nho Hòa có số lần đánh bạc ít hơn, số tiền đánh bạc ít hơn là không công bằng. Do đó, cần phải hủy án để xét xử lại đảm bảo tính công bằng.
Quá trình thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án, Viện kiểm sát nhân dân quận Tân Phú đã không đề nghị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “phạm tội 02 lần trở lên” và đề nghị cho các bị cáo Khuất Hữu Chiến, Lê Nhỏ Hòa và Nguyễn Văn Trung được hưởng án treo là thiếu sót nghiêm trọng.
Tuy nhiên, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh và Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh đã kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm và giám đốc thẩm về việc cấp sơ thẩm không áp dụng tình tiết “phạm tội 02 lần trở lên” đối với các bị cáo và đề nghị không áp dụng Điều 65 Bộ luật hình sự đối với các bị cáo Nguyễn Đỗ Bình, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hòa và Nguyễn Văn Trung.
Do Tòa án nhân dân cấp cao không chấp nhận kháng nghị nên Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh đã kịp thời báo cáo Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ án.
Ngày 04/4/2021, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quyết định chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, hủy quyết định giám đốc thẩm số 47/2020/HS-GĐT ngày 21/10/2020 của Tòa án nhân dân cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh và bản án hình sự phúc thẩm số 434/2019/HSPT ngày 09/10/2019 của Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh về phần hình phạt chính đối với Nguyễn Đỗ Bình, Khuất Hữu Chiến, Lê Nho Hòa và Nguyễn Văn Trung để xét xử phúc thẩm lại theo hướng không cho các bị cáo hưởng án treo.
