NỘI DUNG VỤ ÁN
Ông Thái Chấn Phong (chết 1995) và bà Nguyễn Thị Điểm (chết 2009) có 03 người con là: Ông Thái Thọ Nhơn, ông Thái Thọ Nghĩa và ông Thái Thọ Triết. Trước năm 1975, ông bà đã tạo lập được ngôi nhà số 35 Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C. Tuy nhiên, ngày 26/7/1979 Ủy ban nhân dân tỉnh C ban hành Quyết định số 1326/QĐ-UB trưng mua, mua lại diện tích 197,5m với giá 5.947,72 đồng và bố trí cho Công ty Dược phẩm tỉnh C sử dụng mở cửa hàng thuốc tân dược. Đến năm 1992, bàn giao cho Ủy ban nhân dân thị xã (nay là thành phố B) quản lý. Từ năm 1996 đến nay sử dụng làm nơi lưu trú cho học sinh và cán bộ xã. Vì, giá trưng mua thấp nên gia đình ông Triết từ chối nhận tiền, đến thời điểm hiện nay gia đình ông chưa nhận tiền trưng mua và Nhà nước cũng chưa thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua theo quy định. Mặc dù gia đình ông nhiều lần khiếu nại về việc đòi lại nhà đất nêu trên, đến ngày 25/11/2014 Ủy ban nhân dân tỉnh C ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại số 3749/QĐ-UBND với nội dung không chấp nhận yêu cầu đòi lại nhà của gia đình ông, đồng thời thực hiện thanh toán tiền trung mua nhà cho bà Nguyễn Thị Điểm theo quy định của pháp luật nhưng cho đến thời điểm hiện tại gia đình ông vẫn chưa nhận được tiền trưng mua.
Nay, ông Thái Thọ Triết khởi kiện yêu cầu Toà án giải quyết buộc UBND tỉnh C trả lại cho gia đình ông diện tích đất và ngôi nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C và huỷ Quyết định số 3749/QĐ-UBND ngày 25/11/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh C giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Điểm về việc đòi lại nhà đất số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C.
QUÁ TRÌNH GIẢI QUYẾT CỦA TÒA ÁN
Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2023/DS-ST ngày 21/4/2023 của Toà án nhân dân tỉnh C, tuyên xử:
1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Thái Thọ Triết;
Buộc UBND tỉnh C thanh toán tiền trung mua tài sản ngôi nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C cho ông Thái Thọ Triết, Thái Thọ Nhơn, Thái Thọ Nghĩa số tiền 1.315.350.000 đồng.
2. Bác yêu cầu khởi kiện của ông Thái Thọ Triết về việc buộc UBND tỉnh C trả lại ngôi nhà gắn với quyền sử dụng đất tại thửa đất số 225, tờ bản đồ số 12 (địa chỉ: số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C) và huỷ Quyết định số 3749/QĐ- UBND ngày 25/11/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh C về việc giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Điểm.
Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí, thông báo về quyền kháng cáo và thi hành án.
Ngày 01/5/2023, ông Thái Thọ Triết kháng cáo không đồng ý quyết định của Bản án sơ thẩm, với lý do: Toà án sơ thẩm buộc UBND tỉnh C thanh toán tiền trưng mua căn nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học cho ông là không đúng yêu cầu khởi kiện của ông, vừa làm thay thẩm quyền của UBND tỉnh C là không đúng pháp luật; Căn nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C là sở hữu hợp pháp của cha mẹ ông. Năm 1979, UBND tỉnh C đã có Quyết định trưng mua, nhưng từ đó đến nay gia đình ông vẫn chưa nhận được tiền. Mặc khác, đến nay vẫn chưa có cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyết định quản lý, bố trí sử dụng mà vẫn còn bỏ trống. nên án sơ thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện đòi lại nhà của ông là không đúng.
Bản án dân sự phúc thẩm số 330/2023/DS-PT ngày 18/12/2023 của Toà án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, tuyên xử:
Huỷ toàn bộ Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2023/DS-ST ngày 21/4/2023 của Toà án nhân dân tỉnh C về việc “Đòi lại tài sản và yêu cầu huỷ quyết định cá biệt”. Giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân tỉnh C thụ lý, giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.
NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN RÚT KINH NGHIỆM
– Về tố tụng: Ông Thái Thọ Triết khởi kiện yêu cầu Toà án giải quyết buộc UBND tỉnh C trả lại cho gia đình ông diện tích đất và ngôi nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C và huỷ Quyết định số 3749/QĐ-UBND ngày 25/11/2014 của Chủ tịch UBND tỉnh C giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Điểm về việc đòi lại nhà đất số 35 đường Nguyễn Thái Học, thành phố B, tỉnh C. Như vậy, căn cứ đối tượng bị kiện thì đây là quan hệ tố tụng hành chính, nhưng tòa án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án dân sự theo thủ tục tố tụng dân sự là không đúng thẩm quyền vụ việc.
– Về nội dung:
+ Buộc UBND tỉnh C thanh toán tiền trưng mua nhà cho gia đình ông Thái Thọ Triết với số tiền 1.315.350.000 đồng là vượt quá yêu cầu khởi kiện của ông Triết.
+ Buộc UBND tỉnh C thanh toán số tiền trưng mua tài sản cho gia đình ông Triết là không đúng pháp luật, vượt quá thẩm quyền của Hội đồng xét xử, vì nội dung này thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND tỉnh C.
+ Bản án sơ thẩm tuyên chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Triết và buộc UBND tỉnh C phải chịu án phí dân sự sơ thẩm có giá ngạch là không đúng.
Do vi phạm nghiêm trọng về tố tụng và không đúng về nội dung nên Hội đồng xét xử phúc thẩm huỷ toàn bộ Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2023/DS-ST ngày 21/4/2023 của Toà án nhân dân tỉnh C. Giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân tỉnh C thụ lý, giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.
